Myxomatose bij konijnen

Myxomatose is een levensbedreigende virale infectie bij konijnen. De infectie wordt veroorzaakt door een zeer resistent poxvirus. 

Virusoverdracht gebeurt ofwel rechtstreeks tussen konijnen ofwel door tussenkomst van mechanische vectoren. Mechanische vectoren kunnen voorwerpen uit de omgeving van het dier zijn zoals bijvoorbeeld doornen aan een struik of bloedzuigende parasieten zoals bijvoorbeeld muggen en konijnenvlo zijn.

Het virus komt meestal via huidletsels binnen. Voor de overdracht vanuit de wilde populatie naar de huiskonijnen zijn vooral de bloedzuigende insecten van belang. Aangezien de stekende insecten het meest actief zijn in de nazomer en herfst, ziet men de meeste gevallen van myxomatose bij konijnen in augustus – september – oktober.

Na besmetting, via de huid, verspreidt het virus zich naar verschillende inwendige organen, zoals onder andere de longen. Later volgt de verspreiding naar de huid, oogleden, neus en de anaalstreek.

De klassieke myxomatose is vooral gekend door uitgesproken huidverdikkingen, voornamelijk aan de oogleden, de lippen, de neus, aan de binnenkant van de oren en onder de staart.

Meestal is het ziekteverloop acuut en sterven de dieren binnen een paar dagen na het begin van de symptomen. De sterfte kan oplopen tot 100% bij niet gevaccineerde dieren. Typisch bij deze vorm is de etterige ontsteking ter hoogte van de oogleden. De dieren zijn duidelijk minder alert, ze hebben koorts en waterige tot etterige oogvloei. Meestal blijft de eetlust goed tot kort voor de dood.

Er is ook een meer chronische vorm waarbij de dieren enkel wat moeite hebben met ademhalen en knobbelige letsels vertonen aan de binnenkant van de oren, rond de aars en de vulva. Eventueel kunnen er ook knobbeltjes aanwezig zijn op de oogleden. Bij deze vorm kan herstel optreden na meerdere weken. Men ziet dat de knobbels geleidelijk korstig worden en uiteindelijk afvallen.

Bij een derde vorm worden er enkel ademhalingsproblemen vastgesteld. Deze vorm wordt niet overgedragen door vectoren maar door rechtstreekse overdracht (inhalatie). Deze vorm van longontsteking wordt meestal gecompliceerd door de bacterie Pasteurella.

Behandeling: Bij de erge gevallen wordt best euthanasie overwogen. Bij de minder zware gevallen kan antibiotica een hulpmiddel zijn (om de bijkomende infecties onder controle te krijgen). Wanneer de dieren moeilijkheden hebben met het zicht door een sterke zwelling van de oogleden, moet men ervoor zorgen dat voeding en drinkwater binnen het bereik van het dier beschikbaar is. Andere ondersteunende maatregelen zijn het toedienen van vocht en pijnbestrijding.

Preventie: vlooienbestrijding, weren van insecten, verder kan men de konijnen ook beschermen door vaccinatie. Deze laatste is het meest effectief en kan gebeuren door een jaarlijkse injectie.

Het vaccin dat nu op de markt is beschermt de dieren tegelijkertijd ook tegen RHD (rabbit hemorrhagic disease of virale diarree). Het is absoluut aan te raden gezelschapskonijnen te vaccineren.